Entradas

Ñawpaq pachamanta rimasunchis

Imagen
Ñawpaq pachamanta yachasunchis Ñaqpaq pacha. Runaismipiqa ishkayninpamatan qawakun ñawpaq pachamanta imakuna ruwasqanchiskinata rimamanchispaqqa. Hinaspas qeshwa runakunaqa wasanpapas purishachisman hinan pachakunataqa qawanchis. Chaymi noqanchisqa mana pantananchischu wapaq hinallataq qepatawanqa "delante y atrás" nisqawanqa. Chaykunaqa riman imachus ñawpaqniykipi kashan chaykunamantan rimashan. Kaypi yacharisunchis: Ñaqpaqpi manka kashan "delante está la olla". Ñawpaqmi mankata ruwarani "Antes fabricaba ollas" Qepapi sara kashan "detras está el maíz". Qepaman muchuy hamunqa "Más adelante vendrá escasez" Ichaqa kaypiqa waqasunchis qepa pachapi imaynata rimasunchisman hinallataq qelqasunchisman chaymanta yachasunchis. EL PASADO TESTIGUATIVO O EXPERIMENTADO. El sufijo es –rqa o en forma de Cusco Collao  se usa -ra, el cual se refiere a todo lo realizado en el pasado, plenamente atestiguado por el hablante, en un tiempo muy lejano. Ejemp...

Aprendiendo quechua mediante diálogos e historias

Imagen
Willakuyninta hinallataq rimanakuspa runasimita yachasunchis Noqanchisqa runasimita yachachinapaqa allintan chaninchananchis imaynanpakunamanta apurayllaman runamasinchisman yachachinapaq. Noqa qawarisqayman hinaqa mama siminchis yachachiyqa manan yanqallachu. Allintapunin imayna qelqaytapas yachananchis. Ñawpaqqa rimaykunata yachachispallan ima rimaytapas yachachiwaranchis. Ichaqa kunanqa yachachismi mana sayna kasqanta.  Noqanchisqa wawanchismantapachaqa manan tayta mamanchisqa rimaytaqa yachachiwaranchis kaymi manka, kaymi payla, kaymi waka nispachu. Aswanqa noqanchisqa yacharanchis taya mamanchis rimasqanqa,  hatun tayta mamanchiskuna hinallataq huk runakunatapas rimasqankuta uyarispan. Chaymi Illari quechuapiqa noqaykuqa manan rimaykunallantachu yachachiyku. Aswanqa rimanakuykuna ukhuntan allinta yachanankupaq. Kaypi imaynan yachasqankuta qawasunchis: Kaypi qawasqanchisman hinaqa kaypiqa huk willakuy ukhunta yachashanku. Chay willakuyta ñawinchayta tukuruspankun rimaykuna...

Rimanakusunchis

Imagen
Rimanakuspanchis runa simita yachasunchis Huk kutinmi tapukurani ¿Imaynatataq runakuna mana sasachakuywanchu runa simiyta yachankuman?. Ichaqa watakuna pasasqanman hinaqa tukuy ima patarakunata ñawinchaspay hinallataq yachachikuyniypi qawarirani imaynanpamanta aswan mana sasachakuywanchu yachanankumanta. Chaymi kaypi  imaynatan yachachinanchismanta  riksirichimusqaykichis. Puntataqa yachaqkunamanqa huk willakuyta runa siminchispi ñawinchachina. Chaymantan chay willakuymanta sapankamata tapurinayki. Chaymantan kanan kay RIMANAKUSUNCHIS nisqa qelqa kanan. Chaymi yachaqkunataqa ishka ishkaymanta ñawinchachinayki. Khayna qelqawanqa mana yachiqllawanmi rimayta ishka ishkaymanta yachanku. Kaypiqa runasimipi hinallataq castellano simipiwanmi qelqasqa kashan. Chaymi paykunapaqqa aswan mana sasachu kanqa. Ichaqa noqanchisqa  imaynatan Qosqo rimaypi hinallataq chanka rimaypi rimasqankutan willananchis. Kay seq'epi qawasqanchisman hinaqa, qawarinchismi  "gracias" nisqata k...

Formulario de contacto

Nombre

Correo electrónico *

Mensaje *

Redes sociales